W ostatnim czasie dieta bezglutenowa zyskała na popularności, nawet wśród osób, u których nie stwierdzono celiakii, alergii ani nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten. Czym dokładnie jest ten składnik i w jakich produktach się znajduje? Czy każdy powinien stosować dietę bez glutenu? Komu dedykowany jest ten model odżywiania? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w dalszej części artykułu!
Co to jest gluten?
Jak wygląda dieta bezglutenowa, co jeść i jakie zasady obowiązują przy przygotowywaniu posiłków? Przed poruszeniem powyższych kwestii, warto dowiedzieć się, co to jest gluten i jaka jest jego rola w pożywieniu. Otóż gluten to grupa białek występujących w zbożach, zwłaszcza w pszenicy (gliadyna), jęczmieniu (hordeina) oraz życie (sekalina) – to właśnie one odpowiadają w głównej mierze za konsystencję i aromat większości produktów oraz puszystość i porowatą strukturę wypieków.
Czy każdy powinien odstawić gluten? Trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, bowiem do tej pory żadne badania naukowe nie potwierdziły jego szkodliwości w przypadku osób zdrowych. Istnieją nawet przesłanki, że stosowanie bezglutenowej diety bez wyraźnych wskazań może być wręcz szkodliwe dla organizmu. Zatem komu dedykowany jest ten model odżywiania? Wśród jego odbiorców znajdują się przede wszystkim pacjenci ze stwierdzoną celiakią, alergią oraz nieceliakalną nadwrażliwością na gluten.
Po czym poznasz, że nie tolerujesz glutenu? Czerwona lampka powinna zapalić ci się w momencie, gdy pojawią się u ciebie uporczywe dolegliwości ze strony układu pokarmowego, w tym bóle brzucha, wzdęcia, biegunki, nudności i wymioty oraz uczucie przelewania w jelitach. Inne, mniej specyficzne symptomy to wysypki skórne, wahania nastroju, zaburzenia widzenia, bóle mięśni i stawów oraz napady migrenowe.
Niezależnie od tego, czy źródłem nieprzyjemnych doznań jest celiakia, alergia czy nadwrażliwość na gluten, najważniejszym krokiem w stronę lepszego samopoczucia jest wprowadzenie do diety żywności bezglutenowej. Zgodnie z ustaleniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zaliczają się do niej nie tylko produkty całkowicie pozbawione wspomnianego białka, ale także te zawierające go w ilości nie większej niż 20 mg/kg.
Warto mieć na uwadze fakt, że w diecie bezglutenowej istotny jest nie tylko stosowny dobór składników, ale również sposób przygotowywania posiłków. Jeśli w tej samej kuchni gotowane są potrawy z glutenem i bezglutenowe, należy zachować szczególną ostrożność – dobrze, żeby artykuły spożywcze z obydwu grup były przechowywane oddzielnie, podawane w innych naczyniach, a nawet przyrządzane w różnych częściach blatu.
Pacjenci zmagający się z alergiami pokarmowymi są narażeni na niedobór substancji odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W tym przypadku warto wspomóc się dodatkową suplementacją. Zapoznaj się z ofertą sklepu MyBionic i zamów witaminy dla kobiet lub dla mężczyzn prosto do swojego domu!
Co zawiera gluten, choć nie powinno? Uwaga na pułapki!
Nagłe przestawienie się na jedzenie bezglutenowe może stanowić nie lada wyzwanie. Trudności nie są związane jedynie z koniecznością odstawienia ulubionych dań, ale przede wszystkim z czyhającymi na każdym kroku pułapkami. Okazuje się bowiem, że nawet przekąski, w których gluten naturalnie nie występuje, mogą zawierać jego całkiem spore ilości. Wynika to z faktu, że jest on powszechnie stosowany w przemyśle spożywczym jako środek spulchniający i przedłużający trwałość, a także jako nośnik smaku i aromatu.
W czym jest gluten i jakie rodzaje żywności mogą zaszkodzić osobom z celiakią, alergią lub nietolerancją? Wśród produktów zanieczyszczonych tym białkiem, np. w wyniku procesów przetwórczych, wyróżnia się najczęściej:
- wędliny,
- płatki kukurydziane,
- gotowe sałatki,
- suszone i kandyzowane owoce,
- przyprawy,
- płatki owsiane,
- słodycze,
- dipy, dressingi, ketchup, musztarda,
- napoje instant, w tym kawa i czekolada,
- produkty wegetariańskie,
- zupy i sosy w proszku,
- niektóre rodzaje nabiału,
- koncentraty spożywcze.
Jak upewnić się, czy masz do czynienia z żywnością bezglutenową? Podstawą jest dokładne czytanie etykiet podczas zakupów. Warto pamiętać, że gluten kryje się również pod innymi nazwami, które mogą brzmieć następująco: białko roślinne, hydrolizowane białko roślinne, barwnik karmelowy, aromat sodowy, syrop słodowy, dekstryna oraz skrobia żelowana.
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej, zaleca się kupowanie artykułów spożywczych z Przekreślonym Kłosem na opakowaniu – symbol ten świadczy o bezpiecznych produktach bezglutenowych, które są na bieżąco badane pod kątem zawartości „szkodliwego” białka i wytwarzane w zakładach spełniających wymogi standardu AOECS (Association of European Coeliac Societies).
Produkty zawierające gluten, które należy bezwzględnie odstawić
Istnieje grupa produktów z glutenem, które należy całkowicie wykluczyć z jadłospisu. Poniżej znajduje się ich wykaz zaproponowany przez Polskie Stowarzyszenie Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej.
Produkty zbożowe
Pszenica i jej odmiany (płaskurka, samopsza, orkisz), żyto, jęczmień, owies, mąka jęczmienna, żytnia, pszenna i owsiana, płatki jęczmienne, pszenne, żytnie i owsiane, kasza bulgur, kuskus, manna, owsiana i jęczmienna (perłowa, pęczak, mazurska), makaron pszenny i żytni, pieczywo, naleśniki, kopytka, pyzy, pierogi, bułka tarta, pizza, musli, kaszki błyskawiczne, seitan.
Mleko i jego przetwory
Jogurty i desery z dodatkiem otrębów lub płatków zbożowych.
Mięso i ryby
Panierowane mięsa i ryby oraz wędliny ze zbożami w składzie.
Warzywa
Warzywa panierowane lub zasmażane/zagęszczane mąką.
Desery
Wypieki ze słodem jęczmiennym, proszkiem do pieczenia oraz mąkami z glutenem.
Przyprawy
Prażona cebula, sos sojowy.
Zupy
Zupy z makaronem lub lanym ciastem, zaprawiane mąką oraz na zakwasie z mąki glutenowej.
Napoje
Kawa zbożowa, kakao zanieczyszczone glutenem, piwo, „mleka” zbożowe, napoje słodzone słodem jęczmiennym.
Dieta bezglutenowa zasila grono diet eliminacyjnych, dlatego należy wzbogacić codzienny jadłospis o niezbędne witaminy i minerały. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia niedoborów pokarmowych, warto sięgnąć po sprawdzone suplementy dla kobiet lub dla mężczyzn. Zajrzyj do zakładki PROMOCJE i zrób zakupy w promocyjnych cenach!
Bibliografia +
