Amarantus to składnik, który zyskuje na coraz większej popularności. I nic w tym dziwnego – nie dość, że jest on atrakcyjny w smaku i obfituje w substancje odżywcze, to jeszcze wyróżnia się ogromną uniwersalnością – możesz dodawać go do rozmaitych dań, zarówno tych serwowanych na słodko, jak i na słono. Co jeszcze do zaoferowania ma ci amarantus? Jak jeść ten produkt i dlaczego w ogóle warto wdrożyć go do jadłospisu? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w niniejszym artykule!
Spis treści:
Amarantus – co to za roślina?
Amarantus, zwany szarłatem, to roślina z rodziny szarłatowatych, której wyjątkowy smak i właściwości odkryto już w czasach starożytnych. Obecnie cieszy się ona popularnością na całym świecie. W jakich krajach występuje amarantus? Uprawa na większą skalę ma miejsce w Afryce, Azji Południowo-Wschodniej oraz Ameryce Północnej i Południowej. Można natknąć się na niego również w Polsce, głównie na Lubelszczyźnie. Do dyspozycji mamy kilkadziesiąt odmian amarantusa – jedne z nich uznawane są za chwasty lub rośliny ozdobne, a jeszcze inne znajdują zastosowanie w kuchni.
Jak wygląda amarantus?
Zastanawiasz się, jak wygląda amarantus? Jednym z jego najbardziej charakterystycznych elementów są kwiaty o amarantowym kolorze – i to właśnie stąd wzięła się jego nazwa. W zależności od rodzaju są one zwisające, wzniesione lub kuliste. Liście z kolei są czerwone, purpurowe lub wielobarwne. Co ciekawe, amarantus osiąga nawet do 3 metrów wysokości.
Do czego służy amarantus?
Do czego służy amarantus? Kwiaty tej rośliny są na tyle atrakcyjne wizualnie, że wiele osób uprawia ją w celach ozdobnych – w domach i ogrodach króluje szarłat zwisły i trójbarwny. Co więcej, amarantus chętnie wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym – można nabyć go m.in. w formie kaszy oraz płatków. Równie popularny jest amarantus ekspandowany, czyli tzw. popping, oraz mąka z amarantusa.
Na czym polega proces ekspandowania? W jego przebiegu ziarna są mocno podgrzewane i poddawane wysokiemu ciśnieniu, które następnie jest gwałtownie obniżane. W konsekwencji ziarna zwiększają swoją objętość, a do tego są bardziej miękkie i chrupiące, dzięki czemu można stosować je jako dodatek do rozmaitych dań i przekąsek, w tym zup, jogurtów, wypieków, sałatek i deserów.
Na uwagę zasługuje także amarantus gotowany, który z powodzeniem zastąpi makaron, kaszę lub ziemniaki w twoim obiedzie – niezależnie od tego, w jakiej wersji go zaserwujesz. Czy amarantus ma gluten? Naturalnie jest on pozbawiony tego kompleksu białek, dlatego stanowi bezpieczny wybór dla osób zmagających się z celiakią lub nieceliakalną nadwrażliwością na gluten.
Amarantus – jak gotować?
Jak ugotować amarantus, aby zachwycił cię swoim smakiem i konsystencją? Jedną z najważniejszych rzeczy, którą powinieneś wziąć pod uwagę, jest zachowanie odpowiednich proporcji. Zazwyczaj na jedną szklankę amarantusa powinny przypadać dwie, a nawet dwie i pół szklanki płynu. Najlepiej dodać amarantus do wrzącej, lekko osolonej wody i gotować go na małym ogniu bez przykrycia. Obróbka termiczna nie powinna trwać dłużej niż 20 minut.
Pamiętaj, że powyższy produkt możesz spożywać nie tylko w formie kaszy – amarantus stanowi doskonałą bazę do wielu przysmaków. Możesz wyczarować z niego m.in. słodkie lub słone placuszki, ciastka, babeczki oraz chleb i inne rodzaje pieczywa. Świetnie sprawdza się on również jako zamiennik płatków owsianych oraz mąki pszennej w omletach i naleśnikach. Jeśli ograniczasz mięso, postaw na pyszne wegańskie dania z amarantusem, np. roślinne kotlety lub pasztet.
Olej z amarantusa
Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że z amarantusa wytwarza się olej, który znajduje zastosowanie w kuchni i w pielęgnacji. Dlaczego warto sięgnąć po olej z amarantusa? Przede wszystkim ze względu na bogactwo składników odżywczych. Produkt ten może poszczycić się wysoką zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym kwasu linolowego, oraz skwalenu i witaminy E, które skutecznie zwalczają wolne rodniki.
Olej z amarantusa regeneruje i odżywia naskórek oraz zapobiega przeznaskórkowej utracie wody. Co więcej, zwiększa on elastyczność i sprężystość skóry, a do tego chroni ją przed szkodliwym działaniem promieni UV. Na uwagę zasługuje również fakt, że posiada on właściwości przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. Na jego wdrożeniu do rutyny pielęgnacyjnej mogą skorzystać osoby borykające się z trądzikiem oraz łuszczącą się, podrażnioną i popękaną skórą.
Jak stosować olej z amarantusa w kuchni? Pod żadnym pozorem nie używaj go do smażenia, ponieważ pod wpływem wysokiej temperatury traci on swoje cenne związki. Możesz za to dodawać go do sałatek, dressingów, koktajli, zup, dipów, warzyw, a nawet spożywać go solo. Jako że charakteryzuje się on dość subtelnym orzechowym smakiem, doskonale sprawdza się jako dodatek do dań serwowanych na słodko i na słono.
Amarantus – wartości odżywcze
Jakie witaminy i minerały kryje w sobie amarantus? Kcal i substancje odżywcze w 100 g jego surowych ziaren kształtują się następująco:
Kalorie: 371 kcal;
Białko: 13,6 g;
Węglowodany: 65,2 g;
Tłuszcz: 7,02 g;
Błonnik: 6,7 g;
Witamina B1: 0,12 mg;
Witamina B2: 0,2 mg;
Witamina B3: 0,92 mg;
Witamina B5: 1,46 mg;
Witamina B6: 0,59 mg;
Witamina B9: 82 μg;
Witamina C: 4,2 mg;
Witamina E: 1,19 mg;
Magnez: 248 mg;
Miedź: 0,53 mg;
Mangan: 3,33 mg;
Żelazo: 7,61 mg;
Cynk: 2,87 mg;
Selen: 18,7 μg;
Potas: 508 mg;
Wapń: 159 mg;
Fosfor: 557 mg.
Amarantus – właściwości
Jakie działanie na organizm wykazuje amarantus? Właściwości zdrowotne tego składnika są naprawdę liczne. Według doniesień naukowych obecne w nim związki obniżają ciśnienie tętnicze krwi, zapobiegając występowaniu chorób układu krążenia. Należy wspomnieć również o tym, że amarantus stanowi bogate źródło nierozpuszczalnego błonnika, dzięki czemu usprawnia pracę układu pokarmowego, przyspieszając pasaż jelitowy i ułatwiając walkę z uporczywymi zaparciami.
Amarantus to doskonały wybór dla osób będących na diecie redukcyjnej, a to wszystko za sprawą wysokiej zawartości białka. Z tego samego powodu powinni sięgać po niego weganie – dodatkową korzyścią dla tych ostatnich będzie spora ilość żelaza. Co ciekawe, niektóre badania przeprowadzone na modelu komórkowym i zwierzęcym wykazały, że amarantus redukuje poziom „złego” cholesterolu, a do tego posiada potencjał przeciwzapalny i przeciwutleniający.
Amarantus – indeks glikemiczny
Amarantus charakteryzuje się wysokim indeksem glikemicznym (ok. 90), a to oznacza, że powoduje gwałtowny skok cukru we krwi – to właśnie dlatego nie jest on odpowiednim wyborem dla osób zmagających się z cukrzycą. Jeśli jesteś diabetykiem i planujesz wdrożyć go do swojego jadłospisu, postaw na wersję gotowaną, która jest mniej przetworzona i obfitsza w błonnik niż ta ekspandowana.
Amarantus – przeciwwskazania
Kto powinien unikać amarantusa poza cukrzykami? Szczególną ostrożność przy jego spożywaniu powinny zachować osoby borykające się z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, w tym zespołem jelita drażliwego, ponieważ zaliczany jest on do produktów FODMAP, które mogą nasilać przykre objawy. Nie jest on również wskazany w przypadku alergii, jednak zdarza się ona niezwykle rzadko.
