Cynk – właściwości
Jaką rolę w organizmie odgrywa cynk? Działanie tego pierwiastka jest niezwykle wszechstronne – jako składnik ponad 300 enzymów odpowiada on za szereg ważnych procesów zachodzących w ludzkim ciele. Jedną z jego nadrzędnych funkcji jest usprawnianie pracy układu immunologicznego – spożywanie cynku w odpowiednich ilościach łagodzi objawy przeziębienia, przyspiesza gojenie się ran, wspomaga leczenie chorób skóry, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów.
Za co jeszcze ceniony jest cynk? Właściwości zdrowotne tego minerału nie kończą się na tych wymienionych powyżej. Warto wspomnieć również o jego korzystnym wpływie na narząd wzroku, zwłaszcza w kontekście przeciwdziałania zwyrodnieniu plamki żółtej wynikającej z wieku. Co więcej, regularne przyjmowanie suplementu z cynkiem oraz dbanie o źródła cynku w diecie może poprawiać nastrój i łagodzić stany depresyjne.
Cynk – zapotrzebowanie
Zapotrzebowanie na cynk u osób z poszczególnych grup wiekowych kształtuje się następująco:
0-6 miesięcy: 2 mg/dzień;
6-12 miesięcy: 3 mg/dzień;
1-3 lat: 3 mg/dzień;
4-6 lat: 5 mg/dzień;
7-9 lat: 5 mg/dzień;
10-12 lat: 8 mg/dzień;
13-15 lat: 11 mg/dzień (chłopcy), 9 mg/dzień (dziewczęta);
16-18 lat: 11 mg/dzień (chłopcy), 9 mg/dzień (dziewczęta);
≥ 19 lat: 11 mg/dzień (mężczyźni), 8 mg/dzień (kobiety).
Cynk – niedobór
W przypadku cynku niedobór może manifestować się takimi objawami jak osłabienie odporności, brak apetytu, nadmierna senność, niepokój, drażliwość, apatia, opóźnienie wzrostu, choroby skóry, wypadanie włosów, biegunka, spadek libido, utrata węchu i smaku, pogorszenie pamięci, suchość w ustach, nasilenie stanów zapalnych oraz problemy z płodnością.
Warto podkreślić, że na niedobór cynku szczególnie narażeni są weganie i wegetarianie, osoby nadużywające alkoholu, seniorzy, sportowcy oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią. Może być on także następstwem przewlekłego stresu oraz niektórych schorzeń, w tym marskości wątroby, celiakii, cukrzycy, anemii sierpowatej, anoreksji oraz nowotworów złośliwych.
Cynk – dawkowanie
W jakich ilościach najlepiej przyjmować cynk? Dawkowanie tego pierwiastka to kwestia mocno indywidualna, bowiem zapotrzebowanie zależy od kilku różnych czynników, w tym wieku, płci oraz ogólnej kondycji zdrowotnej. Górny tolerowany poziom spożycia cynku wygląda następująco:
0-6 miesięcy: 4 mg/dzień,
7-12 miesięcy: 5 mg/dzień,
1-3 lat: 7 mg/dzień,
4-8 lat: 12 mg/dzień,
9-13 lat: 23 mg/dzień,
14-18 lat: 34 mg/dzień,
≥19 lat: 40 mg/dzień.
Cynk – przeciwwskazania
Głównym przeciwwskazaniem do stosowania cynku jako suplementu jest uczulenie lub nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu. Ponadto nie zaleca się jego wdrażania przy niewydolności nerek oraz przyjmowaniu niektórych medykamentów, w tym antybiotyków tetracyklinowych i chinolonowych oraz leków moczopędnych.
Cynk – skutki uboczne
Warto mieć na uwadze fakt, że cynk w dużych ilościach wykazuje toksyczne działanie na organizm. O ile przedawkowanie go wskutek wyborów żywieniowych nie jest proste, tak nadmierne spożywanie tabletek z cynkiem lub innych suplementów może skończyć się mdłościami, wymiotami, bólem głowy i brzucha, biegunką, osłabieniem, zahamowaniem wchłaniania niektórych mikroelementów (np. miedzi i żelaza), zaburzeniem pracy nerek oraz upośledzeniem odporności.
Cynk u dzieci
Nie ulega wątpliwości, że cynk odgrywa bardzo ważną rolę w przypadku dzieci. Jego zbyt niska podaż może niekorzystnie wpłynąć na ich rozwój oraz zakłócić pracę układu immunologicznego, zwiększając podatność na choroby i infekcje. Co ciekawe, pierwiastek ten zapobiega biegunkom u najmłodszych, a nawet skutecznie łagodzi ich objawy.
Cynk w ciąży
Dzienne zapotrzebowanie na cynk u kobiet w ciąży wynosi 11-12 mg. Utrzymywanie go na odpowiednim poziomie zmniejsza ryzyko wystąpienia wad rozwojowych u płodu oraz pojawienia się komplikacji okołoporodowych. Konsekwencją jego niedoboru może być niska waga urodzeniowa dziecka oraz przedwczesny poród.
Cynk dla mężczyzn
Cynk to mikroelement, od którego w dużym stopniu zależy płodność mężczyzny – uczestniczy on w procesie spermatogenezy, czyli powstawania i dojrzewania plemników. Według badań naukowych wpływa on na ich jakość i ruchliwość oraz objętość nasienia, a także zmniejsza produkcję przeciwciał przeciwplemnikowych.
Cynk – preparaty
Cynk jako suplement diety – w jakich formach występuje? Na sklepowych i aptecznych półkach znaleźć można jego różnorodne odmiany, w tym tabletki, kapsułki, krople oraz proszek. Poznaj produkty, po które warto sięgnąć!
Cynk w tabletkach
Przykładowe preparaty z cynkiem w tabletkach:
- Aliness Cynk chelatowany (15 mg, 100 tabletek),
- Aliness Cynk organiczny (15 mg, 100 tabletek),
- Solgar Cynk pikolinian (22 mg, 100 tabletek),
- Solgar Cynk chelat aminokwasowy (22 mg, 100 tabletek),
- Swanson Cynk glukonian (30 mg, 30 tabletek).
Cynk w kapsułkach
Przykładowe preparaty z cynkiem w kapsułkach:
- Cynk Swanson Chelated Zinc (30 mg, 90 kapsułek),
- Cynk Swanson Zinc Citrate (50 mg, 60 kapsułek),
- Cynk Swanson Zinc Picolinate (22 mg, 60 kapsułek),
- Chela-Cynk Olimp (15 mg, 30 kapsułek),
- Cynk ForMeds LIPOCAPS ZINC (15 mg, 120 kapsułek),
- Cynk Singularis (15 mg, 60 kapsułek).
Cynk – tabletki do ssania
Przykładowe preparaty z cynkiem w tabletkach do ssania:
- Cynk Solgar Flavo-Zinc (23 mg, 50 tabletek do ssania),
- Cynk Olimp CYNKOVir Immuno (15 mg, 30 tabletek do ssania),
- Cynk Now Foods z czarnym bzem (12 mg, 30 tabletek do ssania).
Cynk w kroplach
Przykładowy preparat z cynkiem w kroplach:
- Dr. Mercola Siarczan Cynku (115 ml).
Cynk w proszku
Przykładowy preparat z cynkiem w proszku:
- ForMeds Cynk + Witamina C + Witamina D (60 porcji).
Cynk – cena
Ile kosztuje cynk? Cena produktów zależy od kilku różnych czynników, w tym ich rodzaju, objętości oraz producenta. W naszym sklepie dostępne są suplementy diety z najlepiej przyswajalnym cynkiem na każdą kieszeń – na 100 tabletek cynku Aliness, na przykład, należy wydać zaledwie 19,90 zł. Zapoznaj się z naszą ofertą witamin i minerałów i ciesz się wysoką jakością w przystępnych cenach!
Joanna Krajewska, „Cynk (Zn) i jego wpływ na zdrowie człowieka”, Farmakoterapia, vol. 25, no. 1, 2015.
Z. Mońka and D. Wiechuła, „Znaczenie cynku dla organizmu ludzkiego w aspekcie suplementacji tego pierwiastka”, Ann. Acad. Med. Siles., vol. 71.
Szostak-Węgierek D. Sposób żywienia a płodność. Med. Wieku Rozwoj. 2011: XV, 4: 431-436.
https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/normy_zywienia_2020web.pdf
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15496046/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7476080/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4773819/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17664009/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20087376/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18245424/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17545379/
https://vitapedia.pl/cynk Bibliografia +