Spis treści:
Cholesterol jest związkiem bardzo ważnym dla organizmu człowieka i mimo że przyjęło się mówić wyłącznie o jego negatywach, istnieje bardzo wiele pozytywnych aspektów działania tego związku. Cholesterol należy do grupy chemicznej alkoholi i zbudowany jest z czterech hydrofobowych pierścieni steranu, ogona węglowodorowego oraz hydrofilowej główki – grupy hydroksylowej.
Cholesterol może być zarówno dostarczany z pożywieniem, jak i produkowany wewnątrz organizmu. W zależności od sposobu jego dostarczenia do organizmu wyróżnia się cholesterol egzogenny i endogenny. Źródłem cholesterolu egzogennego są przede wszystkim produkty odzwierzęce: smalec, mięso wieprzowe, tłuste mięso wołowe, przetwory mięsne oraz w mniejszym stopniu nabiał (jajka, mleko). Cholesterol endogenny najintensywniej powstaje w wątrobie, nerkach i jelicie, jednak jego synteza jest możliwa w każdej komórce ciała.
Cholesterol pełni szereg ważnych ról w organizmie człowieka. Jest on kluczowym elementem błon komórkowych, który odpowiada za ich sztywność i płynność. Dzięki temu uczestniczy również w kontroli transportu międzykomórkowego. Jest także składnikiem osłonek mielinowych, które umożliwiają transport impulsów nerwowych. Ponadto cholesterol bierze udział w syntezie witaminy D3 oraz hormonów steroidowych, takich jak: aldosteron, kortyzon, estrogen czy testosteron. Jest także jednym z elementów tworzących żółć, która odpowiada za rozbijanie i trawienie cząsteczek tłuszczu.
Przyjęło się, że mianem „złego cholesterolu” określa się cholesterol LDL, czyli jedną z lipoprotein, odpowiedzialnych za transport nierozpuszczalnego w wodzie cholesterolu. I faktycznie, nadmierny poziom tej substancji może mieć przykre konsekwencje dla zdrowia, szczególnie dla osób z ryzykiem sercowo-naczyniowym. LDL jest jednym z czynników ryzyka miażdżycy.
Przyczyną zbyt wysokiego poziomu LDL w surowicy może być: głównie - nieodpowiednia dieta i zbyt niska aktywność fizyczna, również palenie wyrobów tytoniowych (papierosów) oraz predyspozycje genetyczne i wiele chorób współistniejących.
Cholesterol – jak go obniżyć?
Jak szybko, skutecznie i w naturalny sposób obniżyć wysoki poziom „złego” cholesterolu? Najlepszym sposobem na obniżenie wysokiego cholesterolu jest udanie się po pomoc lekarską. Tylko specjalistyczna wiedza może odpowiedzieć na pytanie, co jest przyczyną hipercholesterolemii i jak skutecznie obniżyć cholesterol. Należy pamiętać, że nie da się szybko obniżyć cholesterolu, trzeba uzbroić się w cierpliwość. Czym jeszcze można obniżyć cholesterol? Lekami hipolipemizującymi są między innymi statyny, fibraty, sterole roślinne, żywice jonowymienne, inhibitory wchłaniania cholesterolu lub leki na z grupy inhibitorów PCSK9.
Jak obniżyć wysoki cholesterol - domowe sposoby
Jako że najczęstszą przyczyną hipercholesterolemii jest nieprawidłowa dieta i zbyt niska aktywność fizyczna, to najlepszym domowym sposobem na obniżenie cholesterolu jest zmiana trybu życia – wprowadzenie odpowiedniej diety i ruchu. Bardzo dobre efekty nie tylko w obniżaniu LDL, ale również w zmniejszeniu masy ciała (pozbyciu się tkanki tłuszczowej a rozbudowę tkanki mięśniowej) są treningi siłowe. W jaki sposób da się obniżyć cholesterol? Na początku warto zadbać o jakąkolwiek aktywność – można wybrać się na przykład na długi spacer – samemu, z dziećmi, psem, z partnerem. Spacerowanie oprócz korzystnego wpływu na kondycję fizyczną, pozwala również zachować równowagę psychiczną – spacer jest dobrym rozwiązaniem na stres czy odreagowanie po całym dniu. Co jeszcze można zrobić żeby obniżyć cholesterol? Można również zwiększyć swoją aktywność poprzez wybór schodów zamiast windy, roweru zamiast samochodu. Dobrym rozwiązaniem jest też na przykład wysiąść przystanek wcześniej niż się planowało jadąc komunikacją miejską. Ważne jest, aby każdy znalazł aktywność odpowiednią dla siebie. Jeśli zdarzy się, że ktoś nie lubi przebywać na dworze – może warto pomyśleć o ćwiczeniach w domu lub tańczeniu czy sprzątaniu.
Co jeść aby obniżyć cholesterol
Aby obniżyć poziom „złego” cholesterolu warto zmienić dietę. Warto ograniczyć spożywanie smażonych produktów, a zamiast tego wybrać inną metodę obróbki termicznej – gotowania, pieczenie czy nawet grillowanie. Jeśli natomiast nie chce się całkowicie rezygnować ze smażenia to warto wybrać oleje roślinne do tej czynności, takie jak oliwa z oliwek czy olej rzepakowy zamiast smalcu czy masła. Ponadto cenne przy walce z hipercholesterolemią jest wprowadzenie olejów roślinnych do spożywania na zimno – jako dodatek do sosów, sałatek lub w czystej postaci. Przykładem takich olejów jest olej z pestek winogron, z czarnuszki, lnu i wiele innych. Oleje te posiadają w swej budowie wiązania nienasycone, dlatego są potrzebne organizmowi. Oprócz tego są bogactwem witamin, minerałów i kwasów omega.
Kwasy tłuszczowe z rodziny omega (omega-3, -6 i -9) wykazują bardzo szerokie spektrum działania i skutecznie pomagają obniżyć poziom cholesterolu i lipidów w surowicy człowieka. Ich źródłem są wyżej wspomniane oleje roślinne, ale także wszystkie orzechy, nasiona czy pestki. Ponadto kwasy z rodziny omega znaleźć można w tłustych rybach morskich, takich jak szproty, makrele czy łososie a ich zalecane spożycie dotyczy co najmniej dwóch razy w tygodniu.
Obniżeniu frakcji LDL sprzyja również spożywanie warzyw i owoców. Rośliny te są bowiem źródłem nie tylko mnóstwa witamin czy minerałów, ale także związków o potencjale antyoksydacyjnym. Związkami takimi są na przykład witamina A, C i E. Substancje te skutecznie wspierają walkę organizmu ze stresem oksydacyjnym, który powoduje wiele negatywnych skutków dla zdrowia. Oprócz tego, że oddziałuje na lipoproteiny, zwiększając ich potencjał miażdżycorodny, to jeszcze zaburza pracę komórek, tkanek, a także przyspiesza proces starzenia się organizmu.
Warto również zadbać o zwiększenie podaży błonnika pokarmowego w diecie. Błonnik pokarmowy wspiera obniżanie poziomu cholesterolu LDL oraz pomaga osiągnąć prawidłowe wartości lipidogramu. Ponadto wykazuje korzystny wpływ na funkcjonowanie jelit i przyspiesza pasaż treści jelitowych, dzięki czemu zapobiega gromadzeniu się niepotrzebnych mas w przewodzie pokarmowym. Błonnik w dużych ilościach znajduje się w razowym ryżu i makaronach, pełnoziarnistym pieczywie, owocach i warzywach.
Skoro mamy już wyjaśnione, co jeść żeby obniżyć cholesterol, należałoby także wspomnieć o tym, czego nie jeść żeby obniżyć cholesterol. Przede wszystkim zaleca się ograniczenie produktów odzwierzęcych, bogatych w tłuszcze. Wypadałoby więc ograniczyć spożywanie wieprzowiny i wołowiny, a także wyrobów – tłustych wędlin, boczku, bekonu. Ponadto należy ograniczyć pełnotłuste przetwory takie jak mleko, ser, czy twaróg. Na rynku istnieje ogrom produktów, które mają obniżoną zawartość tłuszczów, na przykład mozarella light, mleko 0,5% i 1,5%, twaróg chudy. Pokarmami, które nie są wskazane przy diecie hipolipemizującej są także dżemy, konfitury, soki owocowe ze względu na stosunkowo dużą zawartość cukru do innych składników odżywczych.
Jak naturalnie obniżyć cholesterol
Istnieje również wiele alternatywnych sposobów, jak obniżyć podwyższony poziom cholesterolu LDL dietą. Co jeść i jak aby obniżyć cholesterol bez leków? Na myśl przychodzą tutaj naturalne produkty, suplementy diety, witaminy. Jednym z naturalnych metod terapii hipocholesterolowej będzie na pewno spożywanie warzyw i owoców bogatych w witaminy z grupy B. Witaminy te znajdują się również między innymi w pieczywie i drożdżach.
Zastosowanie ma również polikosanol, czyli mieszanina długołańcuchowych pierwszorzędowych alkoholi. Substancja ta skutecznie hamuje aktywność reduktazy HMG-CoA, czyli jednego z kluczowych elementów w endogennej syntezie cholesterolu. Co za tym idzie – polikosanol przyczynia się do zmniejszenia syntezy cholesterolu.
Obniżaniu LDL sprzyjają również sterole roślinne. Często występują one w margarynach roślinnych. Podobne działanie wykazuje monakolina K, obecna w czerwonym ryżu czy ubidekarenon.
Jakimi ziołami obniżyć cholesterol
W skutecznej terapii by obniżyć cholesterol zastosowanie mają również zioła. Od lat z właściwości wspierających pracę wątroby znany jest ostropest plamisty, który oprócz wyżej wymienionej właściwości, działa antyoksydacyjne, zapewnia odpowiedni poziom glukozy i lipidów we krwi oraz wspomaga trawienie. Ponadto, obniżyć poziom lipidów we krwi pomaga ekstrakt karczocha, nasiona kozieradki, czy lucerna siewna, która zmniejsza wchłanianie cholesterolu z jelit. Warto suplementować także imbir, ponieważ oprócz właściwości antyoksydacyjnych, wspomaga także funkcje układu sercowo-naczyniowego. Terapię obniżania LDL wspiera także zielona herbata, babka płesznik czy czarnuszka siewna. Preparaty na bazie mniszka lekarskiego działają żółciopędnie, co wpływa na trawienie tłuszczów w wątrobie.
Podsumowując, cholesterol LDL jest związkiem, który niewątpliwie wykazuje zły wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka. Jest też jednym z istotnych czynników ryzyka miażdżycy. Na szczęście istnieje kilka skutecznych sposobów, by obniżyć jego poziom w surowicy. Jak obniżyć zły cholesterol naturalnie: domowym sposobem, dietą, bez leków u dziecka i dorosłego? Zastosowanie ma tu przede wszystkim zmiana trybu życia – diety i aktywności fizycznej a także wspomaganie się różnymi suplementami diety, na bazie naturalnych, cenionych od lat roślin i witamin. Ważne jest, że da się obniżyć wysoki cholesterol bez leków, naturalnymi metodami. Metody te można stosować zarówno u dorosłych i u dzieci. Dieta, aby obniżyć cholesterol musi być bogata w warzywa, owoce, antyoksydanty a zawierać mało tłuszczów nasyconych. Co jeszcze trzeba jeść żeby obniżyć cholesterol? Na pewno pomocne będą też wielonienasycone oleje roślinne, oliwa z oliwek, ryby morskie. Należy jednak pamiętać, że nic nie zastąpi wizyty lekarskiej, która wyjaśni w najbardziej właściwy sposób przyczynę hipercholesterolemii oraz dobierze najodpowiedniejsze postępowanie.
Bibliografia +
