Wątroba to największy narząd miąższowy w ludzkim organizmie. Pełni ona specyficzne funkcje i wykazuje wysoką zdolność do regeneracji. Jednym z najszerzej opisanych schorzeń występujących w jej obrębie jest marskość wątroby. Co to jest? Jakie są jej symptomy? Dlaczego w jej wyniku dochodzi do zmian strukturalnych? I jak dokładnie wygląda jej leczenie? Dowiedz się tego z niniejszego artykułu!
Spis treści:
Czym jest i jak rozpoznać marskość wątroby?
Marskość wątroby to choroba przewlekła, która w sposób nieodwracalny uszkadza jej struktury. W jej przebiegu w obrębie miąższu narządu pojawia się tkanka bliznowata w postaci zwłóknień zakłócająca jego prawidłowe funkcjonowanie. W rezultacie dochodzi do nadciśnienia wrotnego i ograniczenia sprawności metabolizmu wątrobowego. W niektórych przypadkach rozwój tego schorzenia prowadzi do całkowitej niewydolności, wymagającej przeszczepu.
Największą przeszkodą w leczeniu marskości wątroby jest niemożliwość odwrócenia już zaistniałych uszkodzeń. Jedynym rozwiązaniem jest próba spowolnienia lub zatrzymania postępu choroby poprzez eliminację czynników upośledzających funkcję wątroby oraz wspomaganie jej pracy. Źle leczona lub bagatelizowana może skończyć się dla pacjenta śmiercią, co jest zwykle wynikiem takich powikłań jak zespół wątrobowo-nerkowy czy sepsa.
Co powoduje marskość wątroby? Wśród najczęściej wymienianych przyczyn tego schorzenia znajduje się alkoholizm, infekcje wirusowe wątroby typu B i C, a także:
- choroby metaboliczne,
- zatrucie toksynami, środkami chemicznymi lub lekami hepatotoksycznymi,
- autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
- cholestaza spowodowana chorobami dróg żółciowych,
- niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby,
- niedobór α-1-antytrypsyny,
- hemochromatoza.
Marskość wątroby – objawy
Jak wygląda marskość wątroby i jak ją rozpoznać? U wielu pacjentów przebiega ona bezobjawowo, w szczególności w początkowych stadiach. Niekiedy zdarza się tak, że chory dowiaduje się o niej podczas rutynowych badań lub zabiegu wykonywanego w obrębie jamy brzusznej. Marskość wątroby daje o sobie znać, dopiero gdy przekształca się w formę zaawansowaną. Jakie są pierwsze objawy marskości wątroby?
Chorzy z postępującą marskością wątroby zgłaszają takie objawy jak ogólne osłabienie, męczliwość, spadek apetytu, problemy z koncentracją oraz występowanie stanów podgorączkowych. Kolejna charakterystyczna oznaka tego schorzenia to postawa tzw. kasztanowego ludzika. Na liście innych, bardziej specyficznych symptomów znajdują się:
- żółtaczka,
- rumień i świąd skóry,
- białe przebarwienia na płytce paznokciowej,
- siniaki,
a także sygnały ze strony układu pokarmowego, w tym:
- biegunki,
- powiększona śledziona i wątroba,
- ból w okolicy podżebrowej,
- wodobrzusze,
- krwawienia z dziąseł.
U niektórych pacjentów z marskością wątroby dochodzi również do wystąpienia objawów endokrynologicznych, tj. cukrzycy, hipogonadyzmu oraz feminizacji u mężczyzn i hirsutyzmu u kobiet.
Zaawansowana marskość wątroby stanowi zagrożenie dla życia, dlatego w sytuacji pojawienia się krwawych wymiotów, przykrego zapachu z ust, bólu brzucha z wodobrzuszem, bezmoczu lub skąpomoczu, a także nadmiernej senności lub euforii, należy natychmiast skonsultować się ze specjalistą.
Marskość wątroby – rokowania
Rokowania w marskości wątroby są trudne do jednoznacznego oszacowania. Zależą one od kilku czynników, w tym stopnia zaawansowania choroby, skuteczności zastosowanego leczenia oraz przestrzegania zaleceń przez samego pacjenta. Uszkodzenia narządu będące następstwem bliznowacenia są nieodwracalne i można jedynie spowolnić ich dalszy rozwój.
Rokowania są o wiele bardziej pomyślne u osób z wyrównaną marskością wątroby – ich średnia przeżywalność to nawet 12 lat. Choroba może bardzo długo nie dawać żadnych objawów, jednak u małej grupy występują one cyklicznie. Z kolei pacjenci ze skompensowaną marskością wątroby nie tylko borykają się z pojawiającymi się w jej skutek nieprzyjemnymi dolegliwościami, ale również częściej doświadczają powikłań. W ich przypadku średnie rokowania są znacznie gorsze w porównaniu do pierwszej grupy.
Leczenie marskości wątroby
Jak wyleczyć marskość wątroby? Najnowsze doniesienia ze świata nauki pokazują, że u części chorych może dojść do stopniowego cofania się zmian. Jeśli schorzenie zostało wywołane zakażeniem wirusem HCV albo HBV lub było wynikiem długoletniego alkoholizmu, całkowita zmiana trybu życia prowadziła do powolnego ustępowania bliznowacenia. Najszybsza regeneracja została odnotowana wśród młodych pacjentów, którzy nie nadużywają leków i alkoholu. Jak leczyć marskość wątroby w innych przypadkach?
Terapia marskości wątroby skupia się na chorobie podstawowej oraz powikłaniach i stanowi uzupełnienie zmiany stylu życia, natomiast jej zaawansowana forma wymaga dodatkowego leczenia. Mówiąc o najczęstszych powikłaniach, warto wspomnieć o wodobrzuszu oraz pojawiającym się w jego skutek samoistnym bakteryjnym zapaleniu otrzewnej. Ponadto w przebiegu choroby niekiedy występuje krwawienie z przewodu pokarmowego lub encefalopatia wątrobowa, czyli zespół zaburzeń funkcji OUN.
Wśród pacjentów z wodobrzuszem standardową praktyką jest zapobieganie zaburzeniom gospodarki elektrolitowej i stosowanie diuretyków. Czasami jednak pojawia się konieczność usunięcia płynu z jamy brzusznej poprzez jej nakłucie. Cięższe formy choroby z kolei mogą wymagać wykonania zespolenia pomiędzy krążeniem systemowym a wrotnym. Jeśli wystąpi zapalenie jamy otrzewnej, wymagana jest antybiotykoterapia.
Chorzy, u których doszło do nadciśnienia wrotnego, zazwyczaj przyjmują betablokery lub leki statynowe, a u tych z objawami encefalopatii wątrobowej nadrzędnym celem jest eliminacja czynnika wywołującego – np. bakterii lub nieodpowiedniego poziomu mocznika – poprzez wprowadzenie adekwatnej farmakoterapii.
Czy całkowite wyleczenia marskości wątroby jest możliwe? Jedyną metodą umożliwiającą pełne przywrócenie funkcji organu jest przeszczep. Aby się do niego zakwalifikować, należy przestrzegać całkowitej abstynencji. Niestety gros pacjentów nie stosuje się do tych zaleceń, co dyskwalifikuje ich z możliwości poddania się operacji.
Marskość wątroby – dieta
W celu skutecznego spowolnienia rozwoju choroby należy niezwłocznie wdrożyć zmiany w zakresie nawyków żywieniowych. Jednym z najważniejszych kroków jest całkowita abstynencja alkoholowa. Ponadto pacjenci z marskością wątroby powinni zadbać o włączenie do diety lekkostrawnych pokarmów.
Cierpisz na marskość wątroby? Przyjmuj około 35 kcal na każdy kilogram swojej masy i zadbaj o odpowiednie źródła pełnowartościowego białka (1-1,8 g/kg), stawiając na 5-6 mniej obfitych posiłków. Na liście dozwolonych produktów znajdują się m.in. jasne pieczywo, chude mięso i nabiał, ryż, gotowane warzywa oraz dojrzałe owoce. Z jadłospisu należy natomiast wyeliminować składniki ciężkostrawne, w tym cebulę, warzywa kapustne, orzechy, niedojrzałe owoce, tłuste mięso oraz pokarmy obfitujące w błonnik i cukry proste. Dobrym rozwiązaniem będzie również konsultacja z dietetykiem klinicznym lub lekarzem specjalistą.
Wśród zaleceń dla pacjentów z marskością wątroby widnieje oszczędny tryb życia, jednak nie oznacza to całkowitej rezygnacji z aktywności fizycznej. Jest ona kluczowa dla zachowania dobrej sprawności oraz spowolnienia zaniku mięśni. Jeśli chorujesz na nadwagę lub otyłość, możesz zacząć od zwykłych spacerów.
W celu ochrony wątroby warto – oprócz zbilansowanego i zdrowego menu – wdrożyć odpowiednią suplementację. Szukasz jakościowych suplementów diety na wątrobę dla niej i dla niego? Odwiedź MyBionic.pl i ciesz się wysokogatunkowymi preparatami dla kobiet, mężczyzn, dzieci, seniorów oraz sportowców. Interesują cię produkty w wyjątkowo atrakcyjnych cenach? Koniecznie zajrzyj do zakładki PROMOCJE!
Bibliografia +
